ΓΙΩΡΓΗΣ ΑΡΕΤΑΚΗΣ (ΣΦΑΚΙΑΝΟΣ)

ΓΙΩΡΓΗΣ ΑΡΕΤΑΚΗΣ (ΣΦΑΚΙΑΝΟΣ)  Γεννήθηκε στο χωριό Σπήλι - Κρήτης. Μόνιμος αξιωματικός τον προπολεμικού στρατού. Πήρε μέρος στον A' Παγκόσμιο πόλεμο και στη Μικρασιατική εκστρατεία. Παρασημοφορήθηκε για την ανδρεία που επέδειξε στις μάχες. Το 1935 πήρε μέρος στο κίνημα Βενιζέλου και αποτάχτηκε με το βαθμό τον λοχαγού. Στον πόλεμο της Αλβανίας προβιβάστηκε στο βαθμό τον ταγματάρχη επ’ ανδραγαθία. Μετά την κατάρρευση του Αλβανικού μετώπου προσπάθησε, αλλ’ απέτυχε να φτάσει στην Κρήτη και αναγκαστικά έμεινε στην Πελοπόννησο, αρχικά στην Πάτρα και στη Λακωνία τελικά. Στον ΕΛΑΣ ο Σφακιανός υπηρέτησε ως διοικητής Τάγματος του 12ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ (Αχαΐας) και αργότερα διοικητής Τάγματος του 8ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ (Λακωνίας). 

Παρέλαση στην οδό Αριστομένους. Στη φωτογραφία εν μέσω δύο ανταρτών παρελαύνει ο διοικητής του ΙΙ Τάγματος του 8ου Συντάγματος, λοχαγός Γεώργιος Αρετάκης, γνωστός με το ψευδώνυμο «Σφακιανός», λόγω της κρητικής του καταγωγής (παρέλαση της 28ης Οκτωβριου 1944 στην Καλαμάτα, ΓΑΚ - Αρχεία Νομου Μεσσηνίας]

 Μετά την παράδοση των όπλων του ΕΛΑΣ, το Μάρτη τον 1945, ο Σφακιανός κατέφυγε αρχικά στον Ταΰγετο και αργότερα στον Πάρνωνα, όπου πρωτοστάτησε στην δημιουργία του Δημοκρατικού Στρατού, στον οποίο υπηρέτησε ως διοικητής του Αρχηγείου Αχαΐας και Ηλείας αρχικά και ως Προϊστάμενος των Επιτελικών Γραφείων της 3ης Μεραρχίας τον ΔΣΕ, από το Σεπτέμβρη του 1948. Με διαταγή του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ, ονομάστηκε αντισυνταγματάρχης. Στις 10 Μάρτη 1949, στη διάρκεια των «Εκκαθαριστικών Επιχειρήσεων», όταν τα τμήματα του Δημοκρατικού Στρατού είχαν διασπαστεί σε μικροομάδες, λόγω εξάντλησης των πυρομαχικών τους, ο Σφακιανός έφτασε, υποχωρώντας μαχόμενος, στον Ταΰγετο, όπου στις 6 Μάρτη σκοτώθηκε στη σπηλιά «Βαγιολάγκαδο» έπειτα από προδοσία ενός κατοίκου του χωριού Κότρωνας. Στη σπηλιά αυτή σκοτώθηκαν πολεμώντας μέχρι το τελευταίο φυσίγγι τους και οι αγωνιστές Δημ. Τσιριγώτης, η σύζυγός του Νικολέτα, ο Μιχάλης Τσιριγώτης και ο Γιάννης Καρυδόγιαννης.