Τρίτη 28 Απριλίου 2009

Καπετάν Kόρακας (Παντελής Λιότσος)

Καπετάν Kόρακας (Παντελής Λιότσος)

Ο Παντελής Λιότσος γεννήθηκε το 1912 στο χωριό Παλήμπεη (Δρυμός) Bόνιτσας. Τη δεκαετία του ’30 σπούδασε νομικά.

Την περίοδο της εισβολής της φασιστικής Ιταλίας του Μουσολίνι στην Ελλάδα, πολέμησε στο αλβανικό μέτωπο ως έφεδρος ανθυπολοχαγός ενάντια στους φασίστες κατακτητές. Ήταν μάλιστα ο πρώτος έλληνας έφεδρος ανθυπολοχαγός που μπήκε στο Αργυρόκαστρο.

Αξίζει να αναφέρουμε ένα περιστατικό που αποδεικνύει το αγωνιστικό του πνεύμα και τον τίμιο χαραχτήρα του. Για την προσφορά του στο ελληνοϊταλινό μέτωπο, η Φρειδερίκη(ή «Φρίκη» όπως συνήθιζε να τη φωνάζει ο λαός) και το μοναρχοφασιστικό κράτος, τον κάλεσε να λάβει «παράσημο ανδρείας». Ο Παντελής Λιότσος το αρνήθηκε.




Φωτογραφία του καπετάν Κόρακα από την εποχή του ΕΛΑΣ



Στη διάρκεια της ναζιφασιστικής κατοχής της Ελλάδας θα ανταποκριθεί στο «ο κάθε βράχος, η κάθε ρεματιά, το κάθε χωριό, καλύβα με καλύβα, η κάθε πόλη, σπίτι με σπίτι, πρέπει να γίνει φρούριο του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα» του Νίκου Ζαχαριάδη και θα ενταχθεί στις γραμμές του EΛAΣ. Εκεί ως διοικητής λόχου του 2/39 Συντάγματος γίνεται γνωστός με το ψευδώνυμο καπετάν Kόρακας.

Επί κεφαλής τμημάτων του ΕΛΑΣ, ο καπετάν Κόρακας, μαζί με τον καπετάν Φουρτούνα, καταφτάνουν στη Λευκάδα το Μάη του 1944, κατόπιν εντολής του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ, για να την απελευθερώσουν. Σε μικρό χρονικό διάστημα θα εκπληρώσουν τη δύσκολη αποστολή τους, εκκαθαρίζοντας τη Λευκάδα από τον χιτλερικό στρατό και τους ντόπιους συνεργάτες τους.


Τη συμμετοχή του στον εθνικοαπελευθερωτικό-αντιφασιστικό αγώνα του λαού μας, ο Παντελής Λιότσος, θα την πληρώσει με διώξεις από το μεταβαρκιζιανό καθεστώς και εξορίες. Αρχικά, όντας έφεδρος ανθυπολοχαγός, επιστρατεύεται, τον Σεπτέμβρη του 1947, στα Γιάννενα και από κει στο Χαϊδάρι για να μεταφερθεί στη συνέχεια στη Μακρόνησο. Αυτή θα είναι η πρώτη του, αλλά όχι η τελευταία, γνωριμία με το Νταχάου της Ελλάδας. Εκεί θα αρνηθεί θα υπογράψει δήλωση και θα βασανιστεί σκληρά. Λόγω των απάνθρωπων βασανιστηρίων θα μεταφερθεί από τη Μακρόνησο στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός».





Φωτογραφία από κατάθεση στεφανιού από την «Επιτροπή υπεράσπισης της μνήμης και του έργου του Ι.Β. Στάλιν» στην επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Ο Παντελής Λιότσος διακρίνεται τρίτος από τα δεξιά.



Τον Σεπτέμβρη του 1948 μεταφέρεται στις στρατιωτικές φυλακές της Μακρονήσου (ΣΦΑ) με την ψεύτικη κατηγορία της «ανθρωποκτονίας». Εκεί θα υποστεί νέα βασανιστήρια, ξυλοδαρμούς και μακρόχρονο εγκλεισμό στην απομόνωση. Το 1949 θα μεταφερθεί στις φυλακές της Λευκάδας όπου θα δικαστεί και θα αθωωθεί για την υποτιθέμενη ανθρωποκτονία. Ήταν τόσο ψεύτικα κατασκευασμένη η κατηγορία που ακόμα και οι συγγενείς του θύματος κατέθεσαν πως ήταν αθώος. Μετά την αθώωσή του θα μεταφερθεί εκ νέου στη Μακρόνησο, όπου θα περάσει μια νέα περίοδος απομόνωσης και βασανιστηρίων. Το 1950, θα εξοριστεί στον Αϊ-Στράτη.

Ο Παντελής Λιότσος ήταν από εκείνους τους λαϊκούς αγωνιστές που παρά τα φρικτά βασανιστήρια στα οποία υποβλήθηκε, δεν έχασε ποτέ το αγωνιστικό του σθένος και δεν υπέγραψε ποτέ «δήλωση μετανοίας» για το «έγκλημα» της συμμετοχής του στην εθνική αντίσταση και στον ΕΛΑΣ. Μάλιστα σύμφωνα με μαρτυρίες συγκρατούμενών του μακρονησιωτών, το θάρρος του καπετάν Κόρακα έδωσε το παράδειγμα και το κουράγιο σε πολλούς άλλους να μην υπογράψουν.


Συνολικά θα περάσει 17 ολόκληρα χρόνια στη φυλακή και στην εξορία.

Θα παραμείνει ενεργός αγωνιστής και μετά το 1956 όπου θα αρνηθεί να ακολουθήσει τη γραμμή του 20ου Συνεδρίου του ΚΚΣΕ (Φλεβάρης 1956) και της "6ης Ολομέλειας" του ΚΚΕ.




Φωτογραφία από εκδήλωση της «Επιτροπής υπεράσπισης της μνήμης και του έργου του Ι.Β. Στάλιν». Ο Παντελής Λιότσος διακρίνεται καθιστός στη μέση.





Στις αρχές της δεκαετίας του '80 θα συμβάλει ενεργητικά στη δημιουργία της Πανελλαδικής Ένωσης Αγωνιστών Εαμοελασίτικης Αντίστασης, της οποίας υπήρξε Πρόεδρος. Από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 δρα μέσα από την «Επιτροπή υπεράσπισης της μνήμης και του έργου του Ι.Β. Στάλιν» αναπτύσσοντας έντονη δράση, ειδικά τα πρώτα χρόνια μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ την περίοδο 1989-1991.

Πέθανε, πλήρης ημερών, στις 4 Φλεβάρη του 2009, σε ηλικία 97 ετών.


Πηγές:
1.Κίνηση για Ανασύνταξη του ΚΚΕ 1918-55
(προσωπική επικοινωνία και φωτογραφίες από την «Επιτροπή υπεράσπισης της μνήμης και του έργου του Ι.Β. Στάλιν»)- http://anasintaxi.blogspot.com/
2.Εφημερίδα "Προλεταριακή Σημαία"http://kkeml.blogspot.com/2009/02/blog-post.html





Κυριακή 19 Απριλίου 2009

Έκκληση του Πωλ Ελυάρ στους στρατιώτες του μοναρχοφασιστικού στρατού στο μέτωπο του Γράμμου (Ιούνης 1949)

Τον Ιούνη του 1949, ο Πωλ Ελυάρ επισκέφτηκε το Γράμμο, επί κεφαλής αντιπροσωπείας Γάλλων διανοουμένων και πολιτικών, με σκοπό τη συμπαράσταση-αλληλεγγύη στον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας. Παρακάτω δημοσιεύουμε την έκκληση που απηύθυνε, από την πρώτη γραμμή του μετώπου του Γράμμου, ο Ελυάρ στους στρατιώτες του μοναρχοφασιστικού στρατού καλώντας τους, ανάμεσα στα άλλα, να αυτομολήσουν και να ενταχθούν στον Δημοκρατικό Στρατό.




Έκκληση του Πωλ Ελυάρ στους στρατιώτες του μοναρχοφασιστικού στρατού στο μέτωπο του Γράμμου (Ιούνης 1949)

Γιοι της Ελλάδας,

Απευθύνομαι σ' εσάς τους αγρότες, τους εργάτες, τους διανοούμενους που υπηρετείται αναγκαστικά στο στρατό μιας κυβέρνησης που δεν σας εκπροσωπεί. Και πρώτα απ' όλα θέλω να σας διαβεβαιώσω πως ήρθα για να διαπιστώσω με τα ίδια μου τα μάτια την εδώ κατάσταση και πως μοναδικός λόγος που με παρότρυνε σ' αυτό είναι το ζωηρό ενδιαφέρον μου για την αλήθεια αλλά και το πάθος μου για την ειρήνη. Ένας εμφύλιος πόλεμος όπως ο δικός σας είναι ο πιο φοβερός απ' τους πολέμους και οι μόνοι που ωφελούνται είναι εκείνοι που σας οδήγησαν σ' αυτόν.

Αυτό που είδα στην ελεύθερη Ελλάδα είναι ο ακατανίκητος Λαϊκός Στρατός του οποίου η αγάπη για την πατρίδα και την ελευθερία ενώνει αδελφικά τους αξιωματικούς και τους στρατιώτες του. Κανένας ξένος δεν υπάρχει στις γραμμές τους, εφόσον το όραμά τους είναι η ανεξαρτησία και το μεγαλείο, σε ευτυχία και ειρήνη, της χώρας τους. Είδα την αθώα καρδιά τους, τα τίμια μάτια τους και κάτω απ' τον γαλάζιο ουρανό τους να χορεύουν και να τραγουδάνε σαν παιδιά. Είδα όμως και το μέτωπό τους να σκοτεινιάζει με τη σκέψη ότι έχουν απέναντί τους τους αντιπάλους στη μάχη τα αδέλφια, τους γονείς και τους πατεράδες τους. Όμως πολλές περιοχές πρέπει ακόμα να ελευθερωθούν, πολλά ερείπια να ανορθωθούν, πολλή χέρσα γη να καλλιεργηθεί και κυρίως να επιτευχθεί η απελευθέρωση απ' τα μαρτύρια.

Σας ικετεύω όλους εσάς που βρίσκεστε απ' τη μεριά των δεσμοφυλάκων και των δήμιων να αναλογιστείτε τους αθώους που κάθε μέρα πληρώνουν το δικό σας μέλλον με το αίμα τους. Σας ικετεύω να αναλογιστείτε τη φρίκη της Μακρονήσου και των φυλακών της χώρας σας, όπου χιλιάδες πατριώτες, βέβαιοι για τη νίκη τους, περιμένουν κάθε μέρα τα βασανιστήρια και το θάνατο.

Όπου κι' αν πήγα είδα παντού εδώ στο μέτωπο, στην πρώτη γραμμή ή στα μετόπισθεν, τους αιχμαλώτους συναδέλφους σας να απολαμβάνουν τον πιο μεγάλο σεβασμό και την ανθρωπιά και να διατρέφονται ακριβώς όπως και οι αντάρτες, είδα να περιποιούνται τους τραυματίες σας με την ίδια φροντίδα όπως και εκείνους του Δημοκρατικού Στρατού. Αυτοί οι αιχμάλωτοι, που κάθε μέρα γίνονται περισσότεροι, είναι ελεύθεροι να επιστρέψουν στα σπίτια τους ή να ενταχθούν στο Δημοκρατικό Στρατό. Οι πιο πολλοί διαλέγουν τη δεύτερη λύση.

Είναι η πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία που ένα στρατός αισθάνεται τόσο δυνατός, τόσο βέβαιος για τη νίκη ώστε να είναι σε θέση να δείχνει τέτοια εμπιστοσύνη στον άνθρωπο. Είναι επίσης που ένας στρατός δείχνει τόσο πρόθυμος να προσφέρει την ειρήνη, όσο περισσότερο αυξάνουν οι δυνάμεις του. Η μόνη νίκη που εύχεται αυτός ο στρατός είναι η καθολική ενότητα του λαού και το τέλος των δεινών του πολέμου που έχουν επιβάλλει οι αγγλοσάξονες ιμπεριαλιστές.

Σ' ολόκληρο τον κόσμο οι απλοί άνθρωποι αγωνίζονται για την ειρήνη. Ο γενναίος ελληνικός λαός, γεμάτος δόξα βρίσκεται στην πρωτοπορία αυτού του αγώνα.



Σύντομο βιογραφικό του Πωλ Ελυάρ

Ο Πωλ Ελυάρ (το πραγματικό του όνομα ήταν Eugène Émile Paul Grindel), ο μεγάλος γάλλος επαναστάτης κομμουνιστής ποιητής του 20ου αιώνα γεννήθηκε το 1895 (14 Δεκέμβρη) στο Παρίσι. Κατά τη διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου πολέμου πήρε ενεργό μέρος στην γαλλική Αντίσταση, ως μέλος του κομμουνιστικού κόμματος.
Μετά την ήττα του ναζισμού δραστηριοποιήθηκε στο κίνημα ειρήνης.

Υπήρξε από εκείνους τους διανοούμενους που συμπαραστάθηκε δραστήρια και μαχητικά στους αγώνες του λαούς μας κατά των αγγλοαμερικάνων ιμπεριαλιστών και των ντόπιων μοναρχοφασιστών. Επισκέφτηκε πολλές φορές τη χώρα μας και τελευταία τον Ιούνη του 1949 στο Γράμμο για συμπαράσταση-αλληλεγγύη στον ηρωικό αγώνα του ΔΣΕ.

Πέθανε στις 18 Νοεμβρίου του 1952 από καρδιακή προσβολή.



Ποίημα του Πωλ Ελυάρ εμπνευσμένο από τον αγώνα του ελληνικού λαού ενάντια στους Άγγλους ιμπεριαλιστές και τους ντόπιους υποτακτικούς τους:

ΑΘΗΝΑ

Έλληνα λαέ βασιλιά απελπισμένεΝα χάσεις άλλο πια δεν έχεις πάρεξ τη λευτεριά Τον έρωτα σου για τη λευτεριά και για τη δικαιοσύνηΚαι τον άπειρο σεβασμό του ίδιου του εαυτού σου

Βασιλιά λαέ δε σ' απειλεί ο θάνατοςΣτον έρωτά σου είσ' όμοιος είσαι αγαθόςΚαι το κορμί σου κι η καρδιά πεινούν για αιωνιότηταΒασιλιά λαέ που πίστεψες πως σου χρωστούν το ψωμί

Και πως σου δίναν τίμια τ' άρματα να σηκώσειςΤίμια δικιά σου σώζοντας βάζοντας το δικό σου νόμοΛαέ απελπισμένε στα δικά σου μόνο τ' άρματα εμπιστέψουΕλεημοσύνη σαν τα δώσανε κάνε τα εσύ ελπίδα

Και τη ελπίδα τούτη όρθωσε στο μαύρο φως αντίκρυΣτον ανελέητο Χάροντα που δίπλα σου δεν βολεύετειαΛαέ απελπισμένε ήρωα λαέΛαέ πεινασμένων λαίμαργων της πατρίδας

Μικρέ και μεγάλε στα μέτρα του καιρού σουΈλληνα λαέ αφέντη παντοτινέ των πόθων σουΣυνταιριασμένα το ιδανικό της σάρκας κι η σάρκα η ίδιαΗ φυσική λαχτάρα το ψωμί κι η λευτεριά

Η λευτεριά όμοια με τη λιόλουστη θάλασσαΤο ψωμί όμοιο με τους θεούς το ψωμί που σμίγει τους ανθρώπουςΤο αληθινό ολόφωτο αγαθό πιο δυνατό απ' όλαΠιο δυνατό απ' τον πόνο και τους εχθρούς μας όλους

9 Δεκέμβρη 1944


***Θα ακολουθήσει δημοσίευση με φωτογραφίες του Πωλ Ελυάρ στο Γράμμο, αδημοσίευτες μέχρι σήμερα στο διαδίκτυο καθώς και αναλυτικότερη δημοσίευση για την επίσκεψη της γαλλικής αντιπροσωπείας στο Γράμμο.

Τετάρτη 15 Απριλίου 2009

14 Απριλίου 1942 - Η Μεγάλη Απεργία

Λίγες εβδομάδες μετά την εγκατάσταση των κατοχικών αρχών στην Ελλάδα, σημειώθηκαν και οι πρώτες εργατικές και φοιτητικές κινητοποιήσεις. Στάσεις εργασίας, μικροαπεργίες, αποχή από τα μαθήματα παρατηρήθηκαν στα πανεπιστήμια, στους δημοσιοϋπαλληλικούς χώρους, στα σχολεία.

Η πρώτη όμως μεγάλη απεργία, με όλη τη σημασία της λέξης και οπωσδήποτε μια από τις μεγαλύτερες ώρες της εργατικής τάξης της πατρίδας μας σε όλη της την ηρωική ιστορία, πραγματοποιήθηκε στις 14 του Απρίλη του 1942. Λίγο μετά το τέλος του τρομερού χειμώνα του 41, όταν έμπαινε επιτακτικά το ζήτημα της επιβίωσης για τον εργαζόμενο λαό μας.


Α.Κ. Δημητρίου. Η πρώτη απεργία στη σκλαβωμένη Ευρώπη - Χρονικό της Κατοχής. Αθήνα 1945.

Η απεργία ξεκίνησε από τους Τριατατικούς (τηλεφωνία, τηλεγραφία, ταχυδρομείο), των οποίων το άλλοτε πανίσχυρο συνδικάτο που πρωτοστάτησε στους κοινωνικούς αγώνες του Μεσοπολέμου, παρά τα πλήγματα που δέχθηκε από τους κατασταλτικούς μηχανισμούς της μεταξικής δικτατορίας, τους πρώτους μήνες της Κατοχής, άρχισε να ανασυγκροτείται. Στο Μέγαρο Μελά, που βρισκόταν το Κεντρικό Ταχυδρομείο (στην άλλοτε πλατεία Κοτζιά), με κύριο και βασικό αίτημα την επιβίωση, ξεκίνησε στις 14 του Απρίλη ένας πρωτόγνωρος απεργιακός αγώνας, που με την διαδικασία του ντόμινο επεκτάθηκε στις άλλες τριατατικές υπηρεσίες, στους άλλους δημοσιοϋπαλληλικούς χώρους και στη συνέχεια σε όλους τους εργαζόμενους τόσο στην Αθήνα, όσο και στις άλλες μεγάλες ελληνικές πόλεις.

Η δωσιλογική κυβέρνηση Τσολάκογλου, απάντησε με την τρομοκρατία και τις απειλές. Παρ' όλα αυτά, οι εργαζόμενοι άντεξαν μέχρι τις 22 Απριλίου, όπου και σταμάτησαν τον απεργιακό αγώνα, αφού υλοποιήθηκαν πολλά από τα αιτήματά τους. Η συγκεκριμένη απεργία, η πρώτη δημοσιοϋπαλληλική απεργία στην κατεχόμενη Ευρώπη, προκάλεσε μεγάλη αίσθηση και ανέβασε την επιρροή του Εργατικού ΕΑΜ και της Πανυπαλληλικής σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Γράφει ο Χαρίλαος Φλωράκης, ένα από τα βασικά στελέχη του τριατατικού συνδικαλισμού τα πρώτα χρόνια της Κατοχής για την συγκεκριμένη απεργία:

«Ήταν απόγευμα γύρω στις 4 η ώρα, όταν λιποθύμησε από την πείνα ένας διανομέας στη μεγάλη σάλα του Κεντρικού. Γύρω από το λιπόθυμο συγκεντρώθηκε πλήθος κόσμου, όπως και όλοι οι υπάλληλοι. Ήταν όλοι τους αγανακτισμένοι, αναστατωμένοι και στο στόμα τους προφέρονταν συνεχώς η λέξη απεργία — με απόφαση και οργή. Το ίδιο εκείνο βράδυ, αφού γίνανε και οι σχετικές συνεννοήσεις με την επαρχία αποφασίστηκε να κατεβούμε σε Παντριατατική απεργία.

Οι καιροί ήταν ώριμοι. Γι' αυτό και από την πρώτη μέρα η απεργία μας σημείωσε καταπληκτική επιτυχία, παρά το γεγονός ότι οι τριατατικοί ήμασταν επιστρατευμένοι από τους Γερμανούς και κάθε απεργιακή κίνηση πρόβλεπε την ποινή του θανάτου. Όμως η απεργία μας παρουσιάστηκε τόσο καθολική, που οι κατακτητές δεν τολμήσανε να προβούνε σε εκτελέσεις, αλλά μονάχα στη σύλληψη καμιά τριανταριά συναδέλφων τριατατικών, που τους κλείσανε στο Σταθμό Λαρίσης.

Στο μεταξύ οργανωθήκανε ομάδες επαγρύπνησης και συμπαράστασης και η απεργία τράβηξε τον δρόμο της μπροστά. Την πρώτη προκήρυξη, θυμάμαι, και μέχρι να οργανωθεί ο παράνομος μηχανισμός των τριατατικών, τη δακτυλογραφήσαμε στο σπίτι ενός γιατρού μικροβιολόγου στην οδό Βερανζέρου, που διέθετε κάποια γραφομηχανή...».


Ο καθοδηγητικός νους και τελικά απ' ότι φαίνεται η ψυχή της μεγάλης αυτής κινητοποίησης του δημοσιοϋπαλληλικού κόσμου ήταν ο Κώστας Νικολακόπουλος, γραμματέας της Κεντρικής Πανυπαλληλικής Επιτροπής στην περίοδο της κατοχής, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΑΜ και ανώτερο στέλεχος της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας του ΚΚΕ.


Για τον Κώστα Ηλία Νικολακόπουλο γράφει ο Βασίλης Μπαρτζίωτας:
Γεννήθηκε στη Ζαχάρω το 1907. Σπούδασε φυσικομαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Διορίστηκε καθηγητής στην Πάνιτσα της Λακωνίας (1934), απ’ όπου μετατέθηκε στην Αθήνα (1935-1947). Ήταν ο οργανωτής και καθοδηγητής και των τριών Γενικών Πανελλαδικών απεργιών της κατοχής. Για τη δράση αυτή καταδιωκόταν από τις αρχές κατοχής. Κατά τον εμφύλιο
πόλεμο παρέμεινε εξόριστος (Ιούλης 1947 - Απρίλης 1950). Το Δεκέμβρη 1950 καταδικάστηκε από έκτακτο Στρατοδικείο για παράβαση του Α.Ν. 509 σε ισόβια δεσμά, ποινή που μετριάστηκε αργότερα.
Μιλώντας ο Νικολακόπουλος στο Στρατοδικείο, αφού δήλωσε ότι είναι μέλος του ΚΚΕ, είπε ανάμεσα στα άλλα:

«Κατορθώσαμε να επιτύχουμε για τους δημ. υπάλληλους σιτηρέσιο. Το 1944, οι αποδοχές των δημόσιων υπάλληλων με τα πενθήμερα έφτασαν τη μια χρυσή λίρα το πενθήμερο. Αυτή η κατάκτηση όμως ήταν αποτέλεσμα σκληρών αγώνων. Επιζήσαμε. Έτσι έζησε ο λαός και φτάσαμε στην απελευθέρωση...»

Ο Κώστας Νικολακόπουλος πέθανε στις 13 Ιούνη 1972 σε ηλικία μόλις 65 χρονών. Ήταν μια φυσιογνωμία από τις πιο σπουδαίες του ΕAM και του ΚΚΕ. Αληθινό παλικάρι και γερό μυαλό με μεγάλο οργανωτικό ταλέντο. Τον διέκρινε μια απίστευτη ευστροφία. Ανήκε στη σειρά των ανώτερων στελεχών της ΚΟΑ του ΚΚΕ, στο ίδιο πολιτικό ανάστημα με το Μήτσο Παπαρήγα, Σπύρο Καλοδίκη, Βασίλη Μαρκεζίνη, Ηλέκτρα Αποστόλου και άλλους.